බාලදක්ෂයෝ 2024 වසරේ මිහිකත හෝරාව - පැයක කාලයක් පෘථිවියට හුස්ම ගැනීමට අවස්ථාව

 

“මිහිකතට යා වෙමු“ යන්න මෙවර එහි තේමාවයි. ඊට දායකත්වය දැක්වූ අය අතරින් ඔබත් කෙනෙක්ද යන්න අපි ඔබගෙන් විමසන්නමෙු?

 

ලෝක වනසත්ව අරමුදල විසින් 2007 වසරේදී මෙම මිහිකත හෝරාව හඳුන්වා දෙනු ලැබීය. ජනතාවගේ පරිසර සංවේදීත්වය ඉහළ නැංවීමේ අරමුණින් මෙම සංකල්පය ප්‍රථමයෙන් ක්‍රියාත්මක කෙරුණ අතර, 2007 මාර්තු 31 දින ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිඩ්නි නුවර මිලියන 2.2ක් පමණ වූ ජනතාව පැයක් විදුලි ආලෝකය නිවා දමමින් මෙම හෝරාව සැමරීමට එක් වූහ. අද වන විට මෙම අවස්ථාව සැමරීම වෙනුවෙන් ලොව පුරා රටවල් 152කට අධික සංඛ්‍යාවක් වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කරයි. එය හැඳින්වෙන්නේ පරිසරය සුරැකීම සඳහා බිම් මට්ටමේ සිට ක්‍රියාත්මක වන ලොව විශාලතම වැඩපිළිවෙළ යනුවෙනි. 

 

පෘථිවිය උණුසුම්වීමට බලපා ඇති කාබන් වායූ අඩු කිරීම සඳහා ලෝකයේ අවධානය යොමු කිරීම වෙනුවෙන් ලෝකයේ බොහෝ රටවල් මෙම මිහිකත හෝරාව සමරනු ලබති. මෙය සෑම වසරකම මාර්තු මස අවසන් සෙනසුරාදාට යෙදේ. මෙවරත් 2024.03.23 රාත්‍රී 8.30 සිට 9.30 දක්වා අනවශ්‍ය විදුලි පහන් නිවා දමමනේ මිහිකතහෝරාව හා එක්වන්නට සමස්ත බාලදක්ෂ සහෝදරත්වයටම ජාතික බාලදක්ෂ මූලස්ථානය විසින් දන්වනු ලැබිණ. මෙහි අරමුණ පැයක කාලයක් පෘථිවියට හුස්ම ගැනීමට අවස්ථාව යනුවෙන් හැඳින්වේ. 

 

මිහිකත හෝරාව යනු ලෝක වනජීවි අරමුදල (WWF World Wildlife Found ) විසින් සංවිධානය කරනු ලැබූ ලෝක ව්‍යාප්ත වැඩසටහනකි. ලෝක වනජීවී අරමුදල විසින් සංවිධානය කරන මෙම වැඩපිලිවෙලට සහය දෙමින් ලෝකයේ බොහෝ ස්ථානවල පැයක කාලයක් විදුලි පහන් නිවා දමා තිබුණා. ඉන්දියාවේ නවදිල්ලි නගරය, හොංකොං, සිඩ්නි ඔපෙරා රඟහල, සිංගප්පූරුව, තායිලන්තය, බැංකොක් ආදී බොහෝ නගරවල ද මෙය ක්‍රියාත්මක වුණා. කෙසේ වෙතත් ඇතැම් රටවල් මේ කෙරෙහි කිසිදු සැලකිල්ලක් දක්වා තිබුණේ නැහැ.

 

2004 දී ලෝක වනජීවී අරමුදල දේශගුණික විපර්යාස ගැටළුව සම්බන්ධයෙන් ඔස්ට්‍රේලියානුවන් සම්බන්ධ කර ගැනීම වෙනුවෙන් අදහස් සාකච්ඡා කිරීම සඳහා වෙළඳ ප්‍රචාරණ ආයතනයක් වන සිඩ්නි නුවර ලියෝ බර්නෙට් ආයතනය හමුවිය. එහිදී මහාපරිමාන විදුලි බලාගාර ක්‍රියා විරහිත කිරීමේ අදහස මුලින් මතුවිය. එම සංකල්පය 2006 දී නිර්මාණය කර වර්ධනය කර සිඩ්නි හි නගරාධිපති Clover Moore වෙත ඉඳිරිපත් කරන ලදී. ඒ අනුව මුල්ම මිහිකත හෝරාව 2007 මාර්තු 31 දින ඔස්ට්‍රේලියාවේ සිඩ්නිහිදී දේශීය වේලාවෙන් රාත්‍රී 7.30 සිට පවත්වනු ලැබීය.

 

මිහිකත හෝරාව 2008 වසරේ පලමු සංවත්සරය සමරමින් මාර්තු මස 29 දින දේශීය වේලාවෙන් රාත්‍රී 8 සිට 9 දක්වා ජාත්‍යන්තරව පවත්වන ලදී. ඊට ලොව පුරා රටවල් 35 ක ප්‍රමුඛ නගර 400 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහභාගී වූ අතර එහිදී අත්‍යාවශ්‍ය නොවන ආලෝක පහන් නිවා දමන ලදී. සමහර වෙබ් අඩවි මෙම අවස්ථාවට සහභාගී වූ අතර ගූගල් සමාගමේ (Google) මුල් පිටුව අඳුරු බවින් දිස්විය.

 

මෙහිදී ඇමරිකාවේ මිලියන 36 ක් හා වැඩිහිටි ප්‍රජාවගෙන් 16% ක් ඊට සහභාගී වූ අතර දේශගුණික පාරිසරික ප්‍රශ්න කෙරෙහි උනන්දුව දක්වන පිරිස 4% කින් ඉහල අගයකින් ඉහල ගියේය. මේ අනුව බැංකොක් හි එම කාලය තුල විදුලි පරිභෝජනය මෙගාවොට් 73.34 කින් අඩුවූ අතර ඉන් කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය ටොන් 41.6 කින් පහත වැටුණි .ඒ අනුව බොහෝ රටවලින් පැයක් තුල විදුලි පරිභෝජනය අඩුවිය. එමෙන්ම එකී කාලය තුලදී පරිසරයට මුදා හරිනු ලැබූ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය ටොන් ගනනකින් බොහෝ අඩුවිය. ඉන් හොඳම ප්‍රථිපලය දැක්වූයේ නවසීලන්තයේ ක්‍රයිස්ට්චර්ච් නගරයෙනි. ඒ නගරයේ විදුලි පරිභෝජනය 13% කින් පහත වැටීමක් වාර්තා කරමිනි. එමෙන්ම ඔස්ට්‍රේලියාවේ මෙල්බර්න් නුවර 10% කින් අඩු විය. මිහිකත හෝරාවේ නරකම ප්‍රථිපලය වූයේ කැනඩාවේ කැල්ගරි නගරයෙනි.එම පැය තුල නගරයේ විදුලි ඉල්ලුම 3.6% කින් ඉහල ගියේය. ඒ සෙනසුරාදාට පෙර දින වාර්තා වූ උෂ්ණත්වයට වඩා පසුදින එනම් සෙනසුරාදා උෂ්ණත්වය අඩුවූ අතර එය 12°c හේතුවෙන් ශීත කාලගුණයක් නගර වැසියන්ට අත්විඳීමට වූ බැවිනි. කෙසේවෙතත් 2010 හා ඊට පසුව එහි විදුලි පරිභෝජනය 1% කින් අඩුවිය. සැබැවින්ම මිහිකත හෝරාව බලශක්ති අඩු කිරීම හා කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය වීම අවම කිරීම අභ්‍යාසයක් ලෙස අදහස් නොකරන අතර එය සංකේතාත්මක ක්‍රියාවකි.එය එම පැය තුල විදුලි පරිභෝජනය හා කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය අඩුවීමේ මට්ටම මැනීම නිරත නොවන අතර ලොව පුරා සිටින පුද්ගලයන්, ව්‍යාපාර හා රජයන් ඔවුන්ගේ පාරිසරික අභියෝග වලට සැබෑ විසඳුම් සපයන සංවාදයේ යෙදීමට දිරි ගැන්වීමේ මුල පිරීමකි.

 

#KD