15. ගොරකා ශාකය
මෙයට උද්භිද නාමය ලෙස Garcinia Cambogia Desn කුලය ලෙස Guttiferac යන නාමයද සිංහලයෙන් කනගොරකා දෙමළ කොරක්කායි පුලි කුරැක්කැයි ඉංගීසියෙන් RedMango යනුවෙන් හඳුන්වනු ලැබේ. පහතරට තෙත් කලාපයේ බහුල ලෙස වැඩෙන ශාකයෙකි. අඩි 50 – 60 ත් අතර උසට වැඩෙන කේතුධර සමාන අතු විහිදේ. මේ ශාකය පිහිටි ප්රදේශය අඳුරු ස්වභාවයක් ගනු ලබයි. නාග කේසර (Guttiferae) කුලයට අයත් ගොරකා ප්රභේද තුනකි. මල ගොරකා, රතු ගොරකා හා එළ ගොරකා ලෙස මෙම ශාකයේ ප්රභේදයි. රතු ගොරකා හා එළ ගොරකා පරිභෝජනයට ගන්නා දෙවර්ගයයි. ගෙඩි පියළි ලෙස බෙදී ඇත. රතු හා කහ ගොරකා දෙවර්ගයේම ගෙඩිය වියළි ලෙස බික් ගැලවේ. ඉඳුනු විට රතු හා කහ පැහැයෙන් යුක්තය. මෙම ගොරකා මදය පලතුරක් ලෙස ගම්මිරිස් යොදා කුරුදු කෝටුවකින් කෑමට ගනු ලැබේ. එය රසවත් ගැමි දරුවන් විසින් බහුලව අාහරයට ගන්නා පළතුරකි. එහි වටා අැති බික් රැස්කර වියළා කල්තබා ගැනීමෙන් අාහාර රසකාරකයක් ලෙස පරිභෝජනයට ගැනීමට හැකි වේ.ශාකයේ පොත්ත දුඹුරු රළු ස්වභාවයක් ගනුලැබේ. මේ ශාඛයේ ඇති විශේෂත්වය නම් එකම ගසේ ස්තී්ර හා පුරුෂ මල් වෙන් වෙන්ව හට ගැනීමයි. ගොරකා ගස අඩි 50 ක් හැටක් උසට වැඩේ. මෙහි ස්ත්රී පුරුෂ ලෙස මල් වෙන වෙනම හට ගනි. ගැහැනු මල පිරිමි මලට වඩා විශාලය. ගොරක ශාකයේ මල් හට ගැනීම සිදු වන්නේ පෙබරවාරී සහ මාර්තු මාසවලය. පෙබරවාරි මාර්තු මල පිපිණුවිට පත්ර හැලෙයි. අතු අග පෙති හතරක් සහ රේණු රාශියකින් යුක්ත මල් කුඩයක හැඩය ගැනීමද පිරිමි මල් තුනක් හතරක් එකම කුඩයක හැඩයෙන් ගෙඩිය හටගනී. තරමක් විශාලය ගොරකා ගෙඩි ගෝලාකාර වන අතර බික් වශයෙන් බික් 6 – 8 ක් අතර මාංසයෙන් යුක්තව ඇටයක් ද තිබේ. මෙහි බීජ රතු පැහැයෙන් යුත් ඝන මදයකින් (ස්රාවයකින් වෙලි) ඇත. මේ ශාඛයෙ අතු පහතට නැමුණු ස්වභාවයක් උසුලයි. ගොරකා ශාඛයේ උද්භිද විද්යා නාමය වූයේ Garainia Quaesita Pierre මේ කුලය වූයේ නාගකේසර වන අතර සිංහල නම වූයේ කන ගොරකා ලෙසින් වේ. අප රටට ආවේණිකව වැඩෙන ශාකයකි මෙය මුහුදු මට්ටමේ සිට 1500 පමණ වූ උස් බිම් වල වැඩෙන තෙත් කලාපයේ හා ගංඟා ආශ්රිතව බහුල ලෙස දැකිය හැකි වේ. තෙත් කලාපය අතර මැදිකාලය වියළි කලාපය වනාත්තරය සහිත/රහිත කඳු ආශ්රිත ප්රදේශවල වැවේ සාමාන්යයෙන් ලංකාවේ බොහෝ ප්රදේශවල දැකිය හැකිය. මෙම පැලෑටිය දුඹුරු පැහැයෙන් යුක්ත රළු පොත්තක් ඇත. පොත්ත පැළුනු ආකාරයක් ගනී. සිනිඳු ඝනකම පත්ර අග තියුණු හෙල්ලක හැඩයක් ඇත.
මළගොරකා (kokum – butter oiltree) |
මළගොරකා (kokum – butter oiltree)
මළ ගොරකා "ගස් ගොකටු" හෙවත් කොකටිය ලෙස හදුන්වනු ලබයි. ගෙඩිය දොඩම්, ගෙඩියක් මෙන් ගෝලාකාරය. ඉඳුනු ගෙඩිය ඇඹුල් රසයෙන් යුක්ත බැවින් පලතුරු ලෙසට කෑමට ගනී. පාගමනින් දිගු දුරක් ගමන් කළ විට දෙපාවලට ඇති වන වේදනාව ඉදිමුව තුරන්කිරීමට ඖෂධයක් ලෙසට මෙම ගෙඩි තැම්බූ වතුරෙන් දෙපා දොහොවනය කරයි. ගැමියා වර්තමානයේද මෙය පාවිච්චි කරනු ලැබේ.එළ ගොරකා Yellow Mango (Garcinia zeylanica)
එළ ගොරකා Yellow Mango (Garcinia zeylanica) |
ගුණාත්මක වශයෙන්ද රතු ගොරකාවලට බොහෝ සෙයින් සමානය. එමෙන්ම රක්තවාතය, වණ, බඩවැල්වල රෝග, ආහාර අරුචිය, කලක් පවතින කුසගිනි මදිකම, සත්ව රෝග, කැඩුම් බිඳුම් වැනි රෝග සඳහා ප්රතිකාර කිරීමට එළ ගොරකා ශාකයේ කොළ, පොතු, මල්, ගෙඩි, ආදිය යොදා ගන්නා බව සඳහන් වේ. විෂබීජ නාශක සහ විරේචක ගුණ සහිතයි.
රතු ගොරකා Red Mango (Garcinia Cambogia)
රතු ගොරකා Red Mango (Garcinia Cambogia) |
ගල් ගොරකා / ගල් ඉද්ද (Clusia rosea - Family - Clusiaceae)
ගොරක කුලයට අයත් දකුණු ඇමරිකාව නිජබිම කරගත් ආක්රමණික ශාකයක් ලෙස නම්කර අැති මධ්යම සහ සබරගමු පළාත් වල බහුලව පැතිර ඇති ගල් ගොරකා ශාඛය විසිතුරු ශාකයක් ලෙස ලෝකයේ ප්රසිද්ධ හෙයින් විසිතුරු ශාකයක් ලෙස ලංකාවට හඳුන්වා දෙන්නට ඇතැයි සිතිය හැකි විශේෂයකි. තද පත්ර විශාල ප්රමාණයක් ඇති පඳුරු ආකාර වර්ධනයක් පෙන්වන ශාඛයකි.ආහාර කල්තබා ගැනීමට
ගල් ගොරකා / ගල් ඉද්ද (Clusia rosea - Family - Clusiaceae) |
ඖෂධීය ගුණ
ආයුර්වේදයට අනුව ගොරකා කුසගින්න වඩවන, හෘදයට හිතවත් ආහාර රුචිය ඇති කරවන, මලපහ හොඳින් පිට කිරීම පහසු කරවන, ශරිරයේ බර අඩු කරනවන ශාකමය ඔසුවකි. ශරිරයේ අධික බර සැහැල්ලු කරන ඖෂධයක් ලෙස ගොරකා ලොව පුරා ප්රසිද්ධියක් උසුලනු ලැබේ. දිනකට ගොරකා මිලිග්රෑම් 500ක් පමණ සති අටක්. දහයක් කෑමට පැය 1/2 පෙර උණුවතුර සමග පානය කිරිමෙන් ශරිර බර අඩුවේ. කෑමට පෙර ගොරකා තම්බා බිමෙන් ආහාර රුචිය අඩුවේ.මෙහිදි වන්නෙ රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් සාන්ද්රනය අඩු විමයි. මේ නිසාද ශරිර බර අඩුවිමද සිදුවේ. ගොරකා ආහාර ජීර්ණය ක්රමවත් කරවමින් ආහාර රුචිය වඩවන අතර ආහාරයේ අඩංගු වන විෂ පදාර්ථයන් ද සමනය කරයි.හෘදයට ඉතාමත් හිතවත් ලෙස චරක මහ ඍෂි විසින් නම් කර ඇති ආහාර දසකයට ගොරකා ද අයත් වේ. මෙම ශාකයේ ගෙඩි වල මාංශ කොළ පොතු මල් ඖෂධීය ගුණ ලබා දේ. මෙම ඖෂධය තුළින් ලැබිය හැකි ගුණ සමුදාය වනුයේ බඩගින්න ඇති කරවීම හදවතට අවශ්ය සහනය ලබා දීම ආදියයි. ශරීරයේ අස්ථි කැඩුණු විට සවිවීම ඉක්මන් කරනු ලබයි. මළ පිට වීමේදී පහසුව ඇති කරවයි. ගොරකා ආහාරයට එක්කර ගැනිමෙන් ආමාශ බිත්තියේ ඇති ශලේෂ්ම පටලය ආරක්ශා වේ. මෙහි ඇති විශේෂ ගුණයක් වනුයේ රුධිරයේ අධික කොලෙස්ටරෝල් ප්රමාණය පාලනය කොට හෘදයේ ධමනි තුල මේදය තැන්පත් වීම අවම කරයි. මෙම ගුණය නූතන විද්යාත්මක විශ්ලේෂණ වලින්ද සනාථ වී ඇමරිකාවේ ඖෂධ නිෂ්පාදන සමාගමක් රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් පාලනයට ගොරකා යොදාගෙන ඖෂධයක් නිපදවා ඇත. ගොරකා වැඩිපුර ආහාරයට එක්කරගත් විට වන්නේ වැඩිපුර මේද සෑදිම අඩු වීම නිසා කොලෙස්ටරෝල් හැදෙන ප්රමාණය අඩු වෙනවා. ඒ් වගේම මේදය අවශෝෂණයත් අඩු වෙනවා. එවිට තරබාරු විම, හෘද රෝග හා කොලෙස්ටරෝල් අධික විමෙන් ඇතිවන අබාධ අඩු කරනවා. ශරිරයේ ප්රතිශක්තිකරණ කියාවලිය ශක්තිමත් කිරීමේ බලය ගොරකා සතුව පවතින බවට පර්යේෂණ කටයූතුවලින් සොයාගෙන ඇත එනිසාම පිළිකා හැදීමේ ප්රවණතාවය අඩු ය.
අත්බෙහෙත්
උගුර රිදෙනවාට උගුරේ ඇති වන වේදනා නැති කිරීම ප්රතිශ්යාව හා සෙම් ගෙඩිවලදී ඇතිවන උගුරේ වේදනාවට ගොරකා පලු සහ ගම්මිරිස් ඇට දියලුණු සම ව ගෙන අඹරා පොට්ටනියක් බැඳ හක්කේ තබා කෙළ ගිලීමෙන් සෙම ඉවත් වේ. වේදනාව අඩු වේ. ඇඟිලි කරුවනවීමට ගොරකා පලු තැම්බූ වතුරට ලුණු දමා සේදීමෙන් කැසීමනැවතී ඇඟිලිකරු වනවීම සුවවේ.ආසාත්මිකතා
මාළු ඇඹුල් තියල් හදන විට ගොරකා අඔරා එයට මිශ්ර කරනවා. ගොරකාවලින් බලයා, කෙළවල්ලා වැනි සැර මාළුවල ඇති හිස්ටමින් නම් රසායනිකය 80%ක් පමණ උදාසින කරනවා එම නිසා එම මළු ආහාරයට ගැනිමෙන් ඇතිවිය හැකි ආසාත්මිකතා වළක්වනවා. ගොරකා වැඩිපුර ආහාරයට ගැනිමෙන් රුධිරයේ ඇති ග්ලුකොස් අක්මාව තුළදී ග්ලයිකොජන් වශයෙන් තැන්පත් වෙනවා. ලේවල සීනි ප්රමාණය අඩු වෙනවා. මේනිසා දැනටමත් දියවැඩියාව ඇති රෝගින් සදහා ප්රතිකාර ගන්නා රෝගින් වැඩිපුර ගොරකා මිශ්ර ආහාර ගැනිමෙන් වළකින්න.ගොරකා කෙම් ක්රම
කිරි පට්ටි පාලනය කරන අය තමන්ගේ පට්ටියේ කිරි දෙනුන් නිරන්තරයෙන්ම අසනීපවලට ගොඳුරු වෙද්දී දෙනුන්ගෙන් ලැබෙන කිරි ප්රමාණය අඩුවී යද්දී කෙම් ක්රම භාවිත කරයි. තමන්ගේ ගව පට්ටියට ඇතුළුවෙන ස්ථානයේම 'ගොරක' පැළයක් සිටුවයි. මේ සඳහා ගොරක පැළයක්ම තෝරා ගන්නේ විශේෂ හේතුවක් නිසාය. ගොරක විසන්ධි කළ විට 'ගෝ+රක' ලෙස යෙදේ. එහි අර්ථය ගවයන් රකින්නා යන්නයි. ගැමි විශ්වාසය අනුව ගවයන් රකින්නේ ගොපලු දෙවියාය. ගොපලු දෙවියන් වැඩ වාසය කරන ගොරක ගසක් ගව පට්ටියට ඇතුළු වෙන තැනම සිටුවීමෙන් එම ගසට ගොපලු දෙවියන් වැඩ තම ගව පට්ටිය ආරක්ෂා කරයි යන විශ්වාසය ගැමියා තුළ විය.ගොරකා ශාඛය තරමක් අතුපතර විහිදී වැඩීම නිසා නාගරික ප්රදේශ වල ගෙවත්තේ වගා කිරීම අපහසු වුවත්, අඩුතරම්න් ගොරකා යම් පර්මානයක් ඔබේ ආහාරයට එකතු කරගැනීමට උන්න්දුවන්න. ලෝකයේ විවිධ ප්රදේශ වල වැවෙන ගොරකා අතර ශ්රී ලංකාවේ ගොරකා වල මෙම ගුණය අධික බව නිරීක්ෂණ වලින් වාර්තා වල සදහන් වේ. මේ නිසාම පසුගිය කාලයේදී ශ්රී ලංකාවෙන් ගොරකා විදේශ රටවල් මිලට ගන්නා ලදී. ඒ නිසා ශ්රී ලංකාවේ ගොරකා වලට ඉහළ මිලක් ලැබුණි. එහෙත් දැන් ඔවුන් ගොරකාවල අඩංගු රුධිරයේ කොලෙස්ටරෝල් අවම කිරීමේ ක්රියාකාරී පදාර්ථය රසායනාගාරයේදී නිපදවා ගනු ලබයි. මේ තත්ත්වය යටතේ හොඳ වෙළඳ පොළක් නොමැති කම නිසා ගොරකා ගස් කපා දැමීමටත් ඇතමෙක් ක්රියා කරනු දැකිය හැක.
විශේෂ ස්තූතිය
පිංතූර
No comments:
Post a Comment